نشست مشترک نمایندگان کمیته تخصصی تأمینکنندگان و نمایندگان شرکت بهینهسازی مصرف سوخت
ابتدای جلسه پس از معرفی انجمن و معرفی اعضای حاضر در جلسه، آقای مهندس شهابی به پتانسلهایی که شرکتهای عضو انجمن در اجرای پروژههای بهینهسازی دارد اشاره کردند و پیرو جلساتی که در سالهای قبل با حضور انجمن و نماینده بهینهسازی برگزار شده بود صحبت از اجرای پروژههایی بود منجمله پروژه کنتورهای سر چاهی که قرار بود پیمانکارانی انتخاب شوند و انجمن اتوماسیون را نیز معرفی کنند که این اتفاق در آن دوره نیفتاد.
همچنین اسکادا و مانیتورینگ کلی این چاهها که تحت عنوان پروژه ملی مطرح شده بود و در آنجا نیز انجمن اتوماسیون اعلام آمادگی کرده بود اما آن هم به جریان نیفتاد.
آقای مهندس عاصیان :
با عنایت به اتمام پروژه کنتوردار کردن چاههای کشاورزی، در بودجه 1402 به وزارت نیرو مکلف شده است که طرح جدیدی بر اساس ماده 12 تهیه و ارایه دهد.
از طرفی شرکت بهینهسازی در بخش صرفهجویی سوخت در هر زمینه که امکان محقق شدن صرفهجویی وجود داشته باشد حمایت خواهد کرد.
در هر حوزه از صنعت اعم از نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل، ساختمان و … در صورتی که انجمن طرح مشخصی با میزان صرفهجویی محاسبه شده سوخت دارد به شرکت بهینهسازی ارایه دهد و ما نیز استقبال میکنیم.
بازار جدیدی در حوزه بهینهسازی و صرفهجویی مصرف گاز ایجاد شده و گواهی صرفهجویی گاز ارایه میدهد که دبیرخانه آن شرکت بهینهسازی است.
در خصوص سیستمهایی که منجر به صرفهجویی خاص میشود، اگر طرح مشخصی با میزان صرفهجویی مشخص دارید امکان صدور گواهی صرفهجویی وجود دارد و این گواهی طبق دستورالعملی که وزارت نفت برای این بخش از بازار مشخص کرده است، قابل مبادله و قابلیت نقدشوندگی در بورس دارد.
آقای مهندس یوسفی:
در مورد موضوع برقدار کردن چاههای آب و راهاندازی سیستم اسکادا و مانیتورینگ آن زمان شرکت بهینهسازی به دنبال طرحی بود که بتواند میزان برق مصرفی چاههای آب کشاورزی را توسط کنتورهای هوشمند اندازهگیری کند که بتواند بر اساس آن گواهی صرفهجویی صادر کند. اما با توجه به مشکلاتی که در حوزه ارز و سرمایهگذاری پیش آمد پروژههای ماده 12 سازمان هم تحت تأثیر قرار گرفت و نتایج مطلوب و پیشرفت مناسبی نداشت.
در حال حاضر طرح ماده 12 ای را وزارت نیرو دنبال میکند برای برقدار کردن چاههای کشاورزی که تا سقف یکصد هزار میلیارد ریال میباشد که باید ارایه دهد. تا پایان مرداد ماه مکلف بودند طبق بند ق تبصره 1 بودجه 1402 هم در زمینه سیستمهای حمل و نقل و ریلی و هم چاههای آب کشاورزی، خاصه چاههای آب کشاورزی که مجزا کرده بودند از مجموعهای که باید این طرح را به وزارت نیرو ارایه میداد.
شرکت ملی نفت و شرکت بهینهسازی به نمایندگی از شرکت ملی نفت مکلف به همکاری با آن مجموعه هستند. طرح ماده 12 آماده شده است و در حال حاضر در کمیسیون شورای اقتصاد است که اگر این طرح آنجا مصوب شود خوشبینانه این است که از ابتدای سال جدید این طرح با یک سبک و سیاق جدیدی شروع شود. وزارت نیرو متولی این قضیه است و اگر شما از آن طریق هم موضوع را دنبال کنید و مکاتباتی داشته باشید میتوان به نتایج مطلوب دست یافت.
یک حساب بهینهسازی مصرف سوخت هم داریم که در این حساب بهینهسازی برای طرحهایی که منجر به صرفهجویی سوخت شود، تسهیلات پرداخت میکنیم. آییننامه اجرایی آن نیز ابلاغ شده است و شرایط این را داریم که اگر طرحهای ماده 12 منجر به صرفهجوییهای خاص با عدد و رقم مشخص شود بتوانیم از آن طرحها حمایت کرده و تسهیلات پرداخت کنیم و شرکتهایی که عامل سرمایهگذاری هستند از حساب بهینهسازی مصرف انرژی و مزایای آن بهرهمند شوند.
طرح دیگری تحت عنوان بهینهسازی موتورخانههای ساختمان جاری است به منظور استفاده از سیستمهای اتوماسیون که منجر به صرفهجویی مصرف گاز در ساختمانها میشود مثل سیستمهای BMS. این طرح در حال حاضر به شرکت ملی گاز واگذار شده است اما دوستان ما در بخش ساختمان همچنان به دنبال این طرح هستند.
همچنین پیشنهاد میشود جلساتی را با خانم مهدینژاد بخش حمل و نقل ریلی و آقای دکتر طباطبایی بخش ساختمان شرکت بهینهسازی جلسه داشته باشید که اگر طرحی دارند با ایشان نیز همکاری داشته باشید.
آقای مهندس شهابی:
درآمد که یک شرکت بر اساس بهینهسازی برای یک پروژه چگونه خواهد بود؟
آقای مهندس عاصیان:
در حال حاضر بازار بهینهسازی مصرف انرژی است که به عامل صرفهجویی گاز طبیعی گواهی صرفهجویی داده میشود که این گواهی در بورس قابلیت نقدشوندگی دارد. بین 4 تا 5 هزارتومان بستگی به زمان در بازار بورس به فروش میرسد.
در نهایت بابی که باز شده برای تسهیلات جدید بازار بهینهسازی مصرف انرژی، ماده 12، بند س بودجه 1402 است، با توجه به ناترازیهایی که در بودجه 1402 بود یک سری حسابهایی در نظر گرفتند که اجرایی کنند که به عاملان صرفهجویی و طرحهای بهینهسازی مصرف انرژی، قائل شوند. که در مرحله تصویب آییننامه اجرایی است و دولت نیز پیگیر است که امسال اجرایی کند.
آقای مهندس کلاته:
جهت آشنایی شما با این بازار عرض کنم که برمبنای اختلاف تعرفه زمانی و بخشی حامل انرژی که در حال حاضر گاز طبیعی در دستور کار است، بهینهسازی انجام شده را برای عامل سرمایهگذاری نقد میکند.
به طور مثال کارخانه سیمان گاز خود را مترمکعبی A تومان میخرد. یک طرح صرفهجویی خود شرکت سیمان به عنوان سرمایهگذار یا با یک سرمایهگذار بیرونی تفاهمنامه منعقد میکند و طرح را در کارخانه خود اجرا میکند. به ازای این طرح X تومان سرمایهگذاری میکنم که منجر به B مترمکعب صرفهجویی گاز میشود. طرح در دبیرخانه مطرح میشود و در صورت تصویب و بعد از مراحل اجرا و پایشهای سالانه به ازای گاز صرفهجویی شده به شرکت مجری طرح مثلا سیمان تا سقف سرمایهگذاری انجام شده گواهی صرفهجویی میدهد. این گواهی صرفهجویی در بورس انرژی را میتواند به فروش برساند که خریدار اصلی و عمده آن پتروشیمیها هستند که با نرخ 5 هزارتومان میخرند. صاحب طرح 2 هزار تومان بابت خرید گواهی پول میدهد. از اختلاف این تعرفه؛ و اگر در زمستان صرفهجویی کند یا در تابستان بفروشد و از اختلاف این تعرفه زمانی سرمایهگذاری که کرده، بازگشت سرمایه برای آن انجام میشود.
یک کف صرفهجویی داریم حدوداً 100 هزار متر مکعب. عدد به گونهای است که سرمایهگذاران خرد هم میتوانند در اجرای پروژه مشارکت کنند.
بنده فکر میکنم بازار انرژی برای سرمایهگذاران خرد مناسبتر است.
با توجه به کاربرد اتوماسیون صنعتی در کارخانجات تولیدی و صنعتی شما به عنوان انجمن میتوانید به آنها در نوشتن طرحهای توجیهی کمک کنید.
آقای مهندس کلاته در پاسخ به سؤال خانم مهندس سورتیجی که آیا طرحهای پیشنهادی بهینهسازی صرفاً در حوزه گاز هستند یا اگر طرحهای دیگری در حوزه برق یا نفت هم داشته باشیم مورد تأیید است؟ فرمودند شرکت بهینهسازی دبیرخانه بهینهسازی مصرف گاز است، در مورد صرفهجویی در صنعت برق دبیرخانه آن ساتکاست که طرحها را باید به ایشان ارایه دهید. البته آییننامهها و دستورالعملها یکسان است. تفاوتی هم در پروژههای صنعتی یا مسکونی ندارد.
در نظر داشته باشید که طرح پیشنهادی باید تمامی ابعاد آن از نظر مالی و فنی به طور دقیق با جزییات کامل تهیه و ارایه شود.
خانم مهندس سورتیجی :
آیا این امکان وجود دارد که انجمن یک طرحی در یک صنعت مشخص ارایه دهد و به صورت پایلوت طرح در آن صنعت مشخص اجرا شود و به شما ارایه دهیم و این طرح قانون شود و آن صنعت خاص را ملزم کند به استفاده از طرح؟
آقای مهندس کلاته :
ما اختیار قانونگذاری و تصویب آن را نداریم. ما نقش تسهیلگر را داریم.
آقای مهندس عاصیان :
انجمن اتوماسیون میتواند یک طرحی به منظور صرفهجویی در یک صنعت خاص (فولاد) با همکاری انجمن (فولاد) و در کنار تهیه کرده و سپس به صورت پایلوت به طور مثال در 3 کارخانه اجرا کند به منظور صحهگذاری و صحتسنجی صرفهجویی حاصل از اجرای طرح. این موضوع به تکمیل طرح M&V بهینهسازی هم کمک بسیاری میکند. بعد از این که صرفهجویی مسجل شد، طرح کلی را میتوان اجرا کرد.
آقای مهندس شهابی :
در گذشته بهینهسازی از طرحهای نو و تولیدِ برایِ بار اول، بودجهای را اختصاص میدادند. آیا این رویه همچنان وجود دارد؟
آقای مهندس یوسفی:
بخش پژوهش شرکت بهینهسازی از طرحهای نو، تولید برای بار اول و بومیسازی فرآیندها حمایت میکنند. فرمها در سایت https://www.ifco.ir/ در قسمت پژوهش قرار دارد. اگر طرح برای بار اول در صنعت برای واحد نمونه اجرا شود، در طرح پایلوت از تسهیلات میتوانند استفاده کنند. (آقای دکتر خالقی ، مسؤول بخش پژوهش)
طرح پیشنهادی در واحد M&V که زیرمجموعه مدیریت برنامهریزی و سیستمها که آقای فضلی مسؤول این واحد هستند بررسی میشود و به عنوان پیوست طرح توجیهی در کمیته مربوطه بررسی میشود.
آقای مهندس شهابی:
در صنعت طیور آیا کاری در حوزه بهینهسازی انجام شده است؟ وزارت کشاورزی در نظر دارد طرحی که قبلاً به بهینهسازی داشت را دوباره راهاندازی کند. یکی از چالشهایی هم که دارد این است که پروژههایی که قبلا بهینه شده چقدر بهینه شده است؟ به دنبال متر است؟ وزارت کشاورزی در نظر دارد میزان بهینهسازی که در 10 هزار واحد در صنعت طیور انجام شده را اندازه بگیرد.
آقای مهندس ندیمی :
جهاد کشاورزی این بررسی را برای سازمان استاندارد میخواهد انجام دهد. ما در حال نوشتن یک سری از استانداردهای طیور هستیم. میزان مصارف مشخص است، موضوع پیچیدگی پارامترهاست، که سازمان استاندارد نمیتواند به خوبی آن را رصد کند و نیروی متخصص هم ندارد. از این رو با وزارت جهاد دچار اشکال شدند.
ما برای بهینهسازی در صنعت طیور چهار راهکار توأمان گذاشتیم، 1- پوشش، 2- استانداردسازی تجهیزات 3- اصل استقرار نظام مدیریت تکنولوژی 4- متناسبسازی سیستمهای توماسیون.
بهینهسازی مصرف انرژی در واحدهای مرغداری گوشتی اینجا انجام شده است. استاندارد 583 در سال 1393. الان هم که وزارت جهاد و استاندارد با هم به مشکل برخوردند از ما درخواست کردند این استاندارد را اصلاح کنیم و برای این موضوع یک استاندارد جدید بنویسیم.
از سالهای 86 و 87 به طرحهای مرغداری که در قالب پروژههایی کمک بلاعوض میکردیم مصرف 1.400 میلیون لیتر نفت گاز بود که الان به 600 میلیون کاهش پیدا کرده است که دستاورد همین استاندارد بود.
شرکت بهینهسازی مصرف انرژی متولی مصرف انرژی و استاندارد انرژی در واحدهای مختلف صنعتی میباشد.
برای جلسات بعدی در نظر داریم کارگروه تخصصی مرتبط با هر صنعت را تشکیل دهیم و چون اتوماسیون صنعتی و استانداردسازی تجهیزات متناسب با واحدهای صنعتی نیز یکی از راهکارهاست، این مسأله باید یک متولی داشته باشد. وقتی زیرساخت فراهم شود و عرصه باز شود برای کسانی که در این عرصه کار میکنند توسط اتحادیه و انجمنهای مسؤول سازندگان تولیدکنندگان ذیصلاح را شناسایی کنند و اگر قرار باشد تسهیلاتی پرداخت شود باید به شرکتهایی که استانداردهای لازم را پاس کردهاند، پرداخت شود.
خلاصه مذاکرات انجام شده :
- ارایه پیشنهاد و طرحهای بهینهسازی مصرف انرژی در صنایع مختلف با همکاری انجمنهای آن صنعت مرتبط،
- درخواست برگزاری جلسه با واحدهای حمل و نقل ریلی، ساختمان و پژوهش شرکت بهینهسازی مصرف انرژی،
- بهرهمندی از توانمندی کارشناسان انجمن اتوماسیون صنعتی در جلسات به منظور تعیین راهکارهای بهینهسازی،
- ارایه طرحهای بهینهسازی مصرف گاز که متولی آن شرکت بهینهسازی مصرف انرژی است.